Prof. Dr. Nurmedov, evden çıkmamanın bir savunma mekanizması olduğunu belirterek, bu durumun Akut Stres Reaksiyonu veya Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) ile ilişkili olabileceğini vurguladı.

---

Evden Çıkmamak: Beynin Hayatta Kalma Stratejisi

Deprem gibi yıkıcı olayların ardından dış dünyanın tehlikeli algılanması, evde kalma davranışını tetikliyor.

• Savunma Düzeneği: Prof. Dr. Nurmedov, evden çıkmama durumunun bir tercih değil, "beynin hayatta kalma stratejisi olarak devreye giren bir savunma düzeneği" olduğunu açıkladı. Bu duruma "kaçınma davranışı (avoidance)" deniyor.

• Travma İlişkisi: Kaçınma davranışının, çoğunlukla Akut Stres Reaksiyonu ve/veya Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) ile ilişkili olduğuna dikkat çekti.

• Gizli Sorunlar: Bu durum, basit bir isteksizlikten ziyade, "buzdağının görünen kısmı misali, ciddi bir ruhsal sorunun yalnızca görünen yüzü" olabilir.

---

Uzun Süreli İzolasyonun Riskleri: Depresyon ve Dijital Bağımlılık

Uzman, evden uzun süre çıkmamanın ruhsal bozukluklar için önemli bir risk faktörü olduğunu belirtti.

• Psikolojik Riskler: Uzun süre dışarı çıkmamak; depresyon, kaygı bozukluğu, agorafobi veya sosyal fobi gibi ruhsal sorunların habercisi olabilir.

• Ciddiyet Belirtisi: "Hayat anlamsız" ya da "artık hiçbir şey yapmak istemiyorum" gibi umutsuzluk ifadeleri eşlik ediyorsa durum ciddiye alınmalıdır.

• Dijital Sığınma: Travma sonrası gençlerin dijital dünyaya sığınmasının, duygusal acıdan kaçma yöntemi olduğunu kaydeden Nurmedov, bunun zamanla gerçeklikten kopma ve Hikikomori benzeri sosyal izolasyon sürecine evrilebileceğini söyledi.

---

Aileler İçin Kritik Yaklaşım: Ne Zorlayıcı Ne İzin Verici Olun!

Prof. Dr. Nurmedov, bu durumla karşılaşan ailelerin ve yakın çevrenin izlemesi gereken doğru iletişim stratejilerini paylaştı.

• Doğru Denge: Ailelerin ne çok zorlayıcı ne de çok izin verici olması gerektiğini vurguladı. Zorlamanın direnci arttırdığını, izin vermenin ise sorunu büyüttüğünü belirtti.

• Yapılması Gerekenler: Aileler; yargılamadan dinlemeli, duygularını önemsemeli, birlikte günlük küçük hedeflerle hayata dönüş planları yapmalı ve uzman desteği için teşvik etmeli.

• Yapılmaması Gerekenler: Azarlamak, suçlamak, kıyaslamak ya da zorla dışarıya çıkarmaya çalışmak asla yapılmaması gereken davranışlardır.

---

İki Haftayı Aşan İçe Kapanma Ciddi Risk Habercisi: Acil Müdahale Şart

Uzman, içe kapanma süresi ve eşlik eden semptomların acil müdahale gerektirdiğini aktardı.

• Ciddi Risk Kriterleri: Eğer kişi iki haftadan daha uzun süredir içe kapanmış, günlük yaşam işlevlerini yerine getiremiyor, sosyal ilişkilerini tamamen kesmişse durum ciddidir.

• Acil Eylem: Sosyal medya hesaplarını kapatan bir genç varsa, durumun çok daha ciddi olduğunu ve günler değil, saatler içerisinde önlem alınması gerektiğini belirtti.

• Mücadele Yöntemi: Tedavi süreci; ruhsal durum muayenesi, gerekirse ilaç tedavisi, travma odaklı psikoterapiler ve kademeli sosyal aktivasyon planını içerir.