Aşırı aktif mesane, mesane kasının ani ve şiddetli kasılması sonucu hissedilen ani idrar yapma isteği ve buna bağlı olarak sık tuvalete gitme ihtiyacı olarak tanımlanır. Özellikle çay, kahve, sigara ve alkol gibi alışkanlıkların artmasıyla birlikte görülme sıklığı da giderek artmaktadır. Her yaşta ortaya çıkabilen bu sorun, erkeklerde 65 yaş sonrasında %30'a, kadınlarda ise 45 yaş sonrasında %40'a kadar yükselmektedir. Bu da her 5 kadından 2'sinin aşırı aktif mesane sorunu yaşadığı anlamına gelmektedir.
Acıbadem Kartal Hastanesi Üroloji Uzmanı Dr. Bülent Özbilek, hijyeni, iş ve sosyal hayatı olumsuz etkileyen aşırı aktif mesanenin genellikle utanıldığı için dile getirilemediğine dikkat çekerek, "Hastalar hekime başvurmak yerine kendi başlarına çözüm aramaya çalıştıkları için yaşam kaliteleri ciddi şekilde düşmektedir. Sık idrara çıkma ve ani idrar yapma sorunları zamanla aile, sosyal ve iş yaşamlarında önemli problemlere yol açmaktadır. Oysa yaşam alışkanlıklarında yapılacak düzenlemeler ve uygun tedavilerle aşırı aktif mesane kaynaklı yakınmalar genellikle tedavi edilebilir ve hastalar günlük yaşamlarına sorunsuz bir şekilde devam edebilirler" uyarısında bulundu.
Ani İdrar Yapma İsteği En Tipik Belirtisi!
Normalde idrar böbrekler tarafından üretilir ve mesanede depolanır. Mesane dolarken, idrar miktarından bağımsız olarak kasılarak idrar hissi oluşturur. Bu his genellikle baskılanabilir ve ertelenebilir. Mesane dolduğunda ise çevreleyen kas istemli olarak kasılır ve idrar boşaltımı gerçekleşir. Üroloji Uzmanı Dr. Bülent Özbilek, "Aşırı aktif mesanede ise henüz mesane tam olarak dolmadan bu kasılmalar o kadar şiddetli olur ki idrar yapma isteği ertelenemez ve sonuç olarak ya çok sık tuvalete gidilir ya da idrar kaçırma yaşanır" dedi. Ani idrar yapma isteği, aşırı aktif mesanenin en sık görülen belirtisidir. Bunun yanı sıra günde 8'den fazla idrara çıkmak ve geceleri idrar için uyanmak da tipik belirtiler arasındadır. Bazı durumlarda bu sorunlara idrar kaçırma da eşlik edebilir.
Kahve ve Çay Tüketimine Dikkat!
Aşırı aktif mesane birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Üroloji Uzmanı Dr. Bülent Özbilek, doğum ve hamilelik gibi faktörlerle pelvik kaslarının gerilip zayıflamasının önemli bir etken olduğunu belirtirken, "Ayrıca menopoz sonrası östrojen hormonunun azalması, idrar yolu enfeksiyonu, aşırı kilo ve bel fıtığının yanı sıra Parkinson, multipl skleroz ve inme gibi nörolojik hastalıklar ile diyabet de aşırı aktif mesaneye yol açabilir. Ancak bazı vakalarda bu durumun nedeni belirlenemeyebilir" diye ekledi. Dr. Özbilek, özellikle kahve, çay, alkol ve çikolata tüketiminin, sigara kullanımının ve kabızlığın aşırı aktif mesane sorununu artırdığını da sözlerine ekledi.
Önce Nedenleri Araştırılıyor!
Aşırı aktif mesane teşhisi için hekime başvuran hastalardan öncelikle diyabet, bel fıtığı ve nörolojik hastalık öyküsü, kullanılan ilaçlar, sigara, kafein ve alkol gibi alışkanlıklar, günlük sıvı alımı, idrar yapma ve kaçırma sıklığı gibi detaylı bilgiler alınır. Ardından hasta fiziksel olarak muayene edilir ve gerekirse idrar analizi, idrar kültürü, ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir. Önemli bir tanı yöntemi olan ürodinami ile mesanenin dolum sırasındaki basınçları ölçülerek idrar kaçırmanın nedeni saptanmaya çalışılır.
Yaşam Alışkanlıklarını Düzenlemek Şart!
Aşırı aktif mesane sorununda, altta yatan nedene yönelik ilaç tedavisi, yaşam alışkanlıklarının düzenlenmesi ve medikal tedaviler uygulanır. Ancak tedavi sonrasında zamanla yakınmalar tekrar başlayabilir. Üroloji Uzmanı Dr. Bülent Özbilek, bu nedenle yaşam alışkanlıklarında yapılacak değişikliklerin büyük önem taşıdığını vurgulayarak, "Özellikle kabızlığı gidermek, sıvı tüketimini düzenlemek, sigarayı bırakmak, alkol ve çay ile kahve gibi kafein içeren içecekleri kısıtlamak, fazla kilolardan kurtulmak ve düzenli egzersiz yapmak, yakınmaların giderilmesinde oldukça etkilidir" dedi. Pelvik kaslarının güçlendirilmesi ve idrar yapma eğitiminin de şikayetlerin azalmasında önemli rol oynadığını belirten Dr. Özbilek, "Hekimin ilaç önerileri tedavinin önemli bir parçası olmakla birlikte, sakral sinir stimülasyonu, perkütan tibial sinir stimülasyonu ve mesane duvarına botoks uygulamaları gibi diğer yöntemler de denenebilir" bilgisini paylaştı.