İhramcızade İsmail Hakkı Toprak(k.s)
 Nakşibendi tarikatının Halidiyye kolu mürşitlerinden İsmail Hakkı Toprak Efendi(K.S), Rumi.1296 – Miladi 1880 tarihinde Sivas'ın Örtülüpınar Mahallesi'nde dünyaya gelmiştir. Babası Hüseyin Hüsnü Bey, Sivasta kolağasıdır. Halk arasında Nilli Hatun diye maruf olan annesi Ayşe Hanım, zamanın Nakşibendi büyüklerinden Seyyid Mustafa Haki Efendi'ye intisaplı Medineli bir seyyidedir.

Sivas nüfus idaresinden 1.4.1949 tarihinde alınan nüfus cüzdanında; Baba adı, Hacı Hüseyin anne adı, Hacı Aişe olarak kayıtlıdır.

Sivas Çifte Minare'deki ilk tahsilinden sonra rüştiyeyi bitirmiş, ardından medrese tahsilini aynı yerde bulunan Şifaiyye Medresesi'nde yapmıştır. Arapça ve Farsça'ya anadili gibi vakıf olan İsmail Hakkı Efendi, kendilerini ilmi sahada, bilhassa dini ilimlerde yetiştirmiştir. Tahsilinin ardından askerlik görevini Kurtuluş savaşı yıllarında kol komutanı olarak maiyetindekilerle birlikte Suşehri'ne cephane taşımak suretiyle yerine getirmiştir.

Sivas'ta bulunan Kadiri büyüklerinden Arap Şeyh ile Halveti Mur Ali Ali Baba ile manevi münasebetleri olmuş ve sonunda Tokat'lı Seyyid Mustafa Haki Efendiyle tanışarak tam bir teslimiyet içinde tasavvufi aleme girmiştir. İsmail Hakkı Toprak Efendi Tokat'ta Müskirat memurluğu, Sivas'ta Düyun-i Umumiye Memurluğu ve Cedid Tuzlasında Müdürlük yapmıştır. 1931 yılında emekli olduktan sonra Çitil Han'da bir süre komisyonculuk yapmış, bu suretle elde ettikleri gelirini de insanların hizmeti ve ihtiyaçları için sarfetmiştir.

Şahsiyeti :
İsmail Hakkı Efendi, soyadı kanunundan sonra TOPRAK soyadını almış olmakla birlikte, gerek eserlerinde, gerekse çeşitli vesilelerle İsmail İhrami, Hakkı, Garibu'llah, Garibu'llah-ı Sivasi, Karibu'llah, Refi'u'llah ve Vakinu'llah adlarıyla alakalı olarak, "İrşat vazifemizin evvelinde çok garip kaldık. Kendimize 'Allah'ın garibi' diye Garibu'llah diyorduk. Ama şimdi 'gayını kaf' ettik." demiştir. Böylece Garibu'llah "Karibu'llah (Allah'a Yakın) oldu diye buyurmuşlardır."

Tokatlı Mustafa Haki Efendi'ye olan muhabbetinden bir müddet Tokat'ta çalışan İhramcızâde, üstadının 1908 yılında Tokat Mebusu olarak İstanbul'a gitmesi üzerine Sivas'a nakletmiştir. 1919 yılında Haki Efendi'nin vefatı üzerine ; 23 Nisan 1920'de T.B.M.M'ye Sivas Mebusu olarak katılan Mustafa Taki Efendi'(Doğruyol)ye intisab etmiştir. Onunda 1925 yılında ahirete irtihali ile manevi yolun bir irşad görevlisi olarak onları misyonunu taşımış, gönüllere hizmet etmiştir.

İsmail Hakkı Toprak Efendi'nin hayatı ve şahsiyetini anlatan kendi kelamları her haliyle onun büyük bir şahsiyet sahibi olduğunu anlatıyor. Bazı güzel sözlerinden örnekler vererek kendi diliyle önder vasıflı insanlarda bulunması gereken hususları şöyle ifade etmişlerdir:

-İnsan ne ararsa zannında bulur.
-Muhabbeti olan hata görmez, görse de göz yumar.
-Şeriatı gözetiniz, şeriatı olmayanın tarikatı olmaz.
-Öl ama söz verme. Eğer vermiş isen o sözden de asla dönme.
-İdare ilmini öğrenin, insan kızınca şeytanın malı olur.
-Oğlum, Allah'ın rızasına kazan, gönlünü yap, işini O'na gördür.
-Neyi seversen onunla kalırsın, ne ile meşgul isen, o olursun!

Eserleri :
"Yare Yadigâr" Mevlid-i Nebi : İhramcızade İsmail Hakkı Toprak Efendi, mürşidi Sivaslı Mustafa Taki Efendi'nin mensur olarak yazdığı mevlidini sonradan nazma çekmiştir. Eserin manevi nazım şeklinde Türkçe olarak yazılan kısmı 175 beyittir. Eser 8 beyitlik Muhammed redifli Türkçe bir kaside ve Arapça 8 beyitlik bir na't ile birlikte toplam 191 beyittir. Eserin belli kısımlarında tekbir ve salavatlarda yar almaktadır. Bu eserinin yazma nüshaları mevcuttur. Kendisinin bizzat kurşun kalemle rik'a hattı ile yazmış olduğu nüshası Şeyhzadeoğlu Kütüphanesindedir. İsmi geçen eseri matbu olarak 1969 yılında Türkçe ve Arapça harflerle Dizerkonca matbaasında basılmıştır.

MEVLİDDİ'N-NEBİ ALEYHİSSELAM*
Bismi'llahi'r-rahmani'r-rahim

1.Elhamdülillah Elhamdülillah
Sen ekrem etdin bizleri ey şah

2-Hem o nebi-i ahir zamane
Ümmetlik ile verdin nişane

3.Ana hem Ali ve sahbına her an
Olsun salat u selam firavan

4.Anlar kietdi bu dini ihya
İzlerince gitdi eslafım amma

5.Bu aciz Hakkı bilmem ne etsem
Rah-ı selefde bir adım atsam

6.Derdim dem-a-dem aczim bilirdim
Lakin o Hadi da'imdi virdim

7.Tarih-i hicret olmuşdu ta ki
Bin üç yüz elli ve hem de iki

8.Rebi'u'l-evvel on dokuzuncu
Çeharşembe günü silk etdim inci

9.Rah-ı selefde bir kadem atdım
Hamden ve hamden bu lutfa yetdim.

10.Yatmışdım der-ruz kayluleye ben
Gördüm menamda bir zat-ı ahsen

11.Der ismim tevfik sana verildim 
Bu son sefedrinde ben sana erdim.

12.Her emrine Hak etti mübeyya
Lakin sen oku bir hoşça man'a

13.Elimde buldum bir dürr-i mevzun
Andan okudum ve oldum mahzun

14.Mevlud-ı pak-ıs Rasu'llahı
Görsem n'olurdu o yüzi mahı

15.Derken uyandım kendimi buldum
Dürr-i mensurla çok meşgul oldum

16.Üstadım Taki aleyhi'r-rahme
Yazmışdı mensur etmişdi tuhfe

17.Geldi dile ben eyledim cür'et
Aldı beni çok hüzn ile haclet

Sivas'a Hizmetleri :
İhramcızade İsmail Hakkı Efendi, asıl hizmetini yazdığı eserlerden ziyade; Sivas ve çevresinde yaptırdığı çeşitli eserler ile manevi rahle-i tedrisinden geçen büyükler vasıtasıyla yapmıştır. Bu yönüyle Sivas ve çevresinin maddi-manevi kalkınmasında rehberlik etmiş, unutulmaz hizmetler yapmıştır.

"İnsanların hayırlısı, insanlara faydalı olandır." Ölçüsünden hareket ederek Sivas ve çevresinin her türlü sosyal, kültürel ve iktisadi meseleleriyle ilgilenmiş, camii, okul, köprü, çeşme vb. eserlerin yapım ve onarımlarında önderlik etmiştir. Ayrıca çeşitli dernek ve vakıf başkanlıklarında bulunmak suretiyle hemen her alanda hizmetlerine ömür boyu devam etmişlerdir. Bir rivayete göre 106, başka bir rivayete göre de 154 eserin yapım ve tamiratına vesile olmuştur.

İhramcızade İsmail Hakkı Efendi'nin yapım veya tamirine vesile eserlerden bazıları şunlardır;

1- Sivas Ulu Camii'nin onarımı :
2- Hoca İmam Camii Minaresi
3- Sivas İmam-Hatip Lisesi
4- Hayırseverler Camii
5- Sofu Yusuf Camii
6- Serçeli Camii
7- Dikimevi Camii
8- Zara-Cencin Köyü İçme Suyu
9- Zara-Cencin Köyü köprüsü
10- Tozanlı Köprüsü
11- Sivas ve çevresinde muhtelif sebil çeşmeleri.

Vefatı:
Büyük İslam alimlerinden biri olan ve insanlığa imanın sevgiden geçtiğini öğreten İhramcızade İsmail Hakkı Toprak Efendi 02.08.1969 Cumartesi günü sabah saat 9.00 sularında vefat etmiştir. Cenaze namazı Sivas Paşa Camii'nde kılınmış ve kendisinin örneğinde onarım ve tamiri yapılan Sivas Ulu Camii haziresine defnedilmiştir.

Tarik-i Nakşibendi piri (ebcel) mürşid-i kamil
Garibu'llah Hakkı gavs-ı a'zam Şeyh İsmail
Engin gönlünde yüce muradı hasıl oldu
(Toprak) toprağa verildi Hakk'a vasıl oldu

İsmail Hakkı Toprak Efendi'nin Meşlahı, kasketi, gözlüğü, saati ve diğer şahsi eşyaları Darende'de Hulusi Efendi Şeyhzadeoğlu Özel Kütüphanesinde bulunmaktadır.
Misafir Avatar
İsim
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

banner104