Sarıbal, "Fiyat baskısı enflasyonla mücadele bahanesiyle sürerken, bedeli çiftçiye ödetiliyor," diyerek, acil önlemler alınmazsa Türkiye’nin en büyük süt ithalatçılarından biri haline geleceği uyarısında bulundu.
Hayvancılık Verileri Alarm Veriyor: Küçük İşletmeler Üretimden Çekiliyor
Orhan Sarıbal, mevcut verilerin hayvancılık sektöründeki küçülmeyi net bir şekilde gösterdiğini ifade etti.
-
Küçük Aile İşletmeleri: Ülkedeki 1,1 milyon süt sığırı işletmesinin %67’sinin 10 başın altında hayvana sahip küçük aile işletmeleri olduğunu belirtti.
-
Üretimden Çekilme: Artan maliyetler ve baskılanan fiyatlar nedeniyle bu küçük üreticilerin birer birer üretimden çekildiğini kaydetti.
-
Verim Uçurumu: Türkiye’de inek başına yıllık süt verimi 3 bin 100 kilogram iken, bu rakamın Avrupa Birliği’nde (AB) 7 bin 300 kilogram seviyesinde olduğunu vurguladı ve örgütlenememe sorununa dikkat çekti.
-
Hayvan Varlığı Eriyor: Bakanlığın destek açıklamalarına rağmen, süt sığırı sayısının ve çiğ süt üretiminin 2020 rakamlarının altında kaldığını ve ülke genelinde hayvan varlığının giderek eridiğini söyledi.
Fiyat Baskısı ve Sürdürülebilirlik Krizi: Üretici Zarar Ediyor
Milletvekili Sarıbal, Ulusal Süt Konseyi’nin (USK) tavsiye fiyatının maliyetleri karşılamadığını ve üretimin sürdürülebilirliğini tehdit ettiğini belirtti.
-
Maliyet/Fiyat Farkı: USK’nın 19,60 TL olarak açıkladığı çiğ süt tavsiye fiyatına karşın, üreticinin gerçek maliyetinin 21 TL’nin üzerinde olduğunu söyledi.
-
Zarar Hissi: Süt/yem paritesinin 1,5’in altına düşmesi nedeniyle, üreticinin hayvanını besledikçe zarar ettiğini ve bunun sonucunda binlerce hayvanın kesime gittiğini ifade etti.
-
Gerekli Fiyat: Sürdürülebilir üretim için fiyatın en az 25 TL olması gerektiğini belirtti.
Üreticinin En Büyük Derdi: İthalata Dayalı Yem Maliyetleri
Raporda, toplam maliyetin %65-70’ini oluşturan yem maliyetlerinin, üreticinin temel sorunu olduğu vurgulandı.
-
Dövizle Gelen Maliyet: Mısır ve soya gibi temel yem hammaddelerinin büyük bölümünün ithalata dayandığını ve döviz arttıkça yem fiyatının da arttığını, bu durumun çiftçiyi borca sürüklediğini söyledi.
-
Mera Talanı: Mera alanlarının ıslah edilmediği gibi rant uğruna talan edildiğini, ucuz kaba yeme erişemeyen üreticinin yem fabrikalarının yüksek fiyatlarına mahkum bırakıldığını belirtti.
-
Rekabet Sorunu: Rekabet Kurumu’nun soruşturmasına değinen Sarıbal, bazı büyük şirketlerin üreticilere 'yemi benden alacaksın, sütü yine bana benim dediğim fiyattan satacaksın' diye dayatma yaptığını ve üreticinin ne ürününün fiyatını ne de maliyetini belirleyebildiğini ortaya koydu.
CHP’li Sarıbal’dan 5 Maddelik Acil Eylem Planı Çağrısı
Orhan Sarıbal, sektörün çöküşünü engellemek için acil olarak atılması gereken adımları sıraladı:
-
Yem Sübvansiyonu: Yem fiyatları sübvanse edilmeli, ithalata bağımlılık azaltılmalı.
-
Mera Islahı: Mera alanları korunmalı ve ıslah edilmeli.
-
Müdahale Kurumu: Et ve Süt Kurumu (ESK) gerçek bir müdahale kurumu gibi çalışmalı.
-
Parite Kuralı: Süt/yem paritesi en az 1,5 seviyesinde tutulmalı.
-
Kooperatifleşme: Kooperatifleşme güçlendirilmeli, fiyatlama üreticinin söz sahibi olduğu bir yapıya kavuşmalı.
Uyarı: Sarıbal, bu adımlar atılmazsa Türkiye’nin, Avrupa’nın en büyük süt pazarlarından biri iken, en büyük süt ithalatçılarından biri haline geleceği uyarısını yineledi.