24 Ekim, çocuk felci aşısını geliştiren ilk ekibi yöneten Jonas Salk’ın doğum gününü anmak ve aşı bilincini oluşturmak amacıyla bu güne adanmıştır.
Küresel Başarıya Doğru: Polio Vakaları %99 Azaldı
Karahan, 1988 yılında başlatılan küresel çocuk felci eradikasyon (yok etme) girişiminin inanılmaz bir başarı gösterdiğini belirtti.
-
Vaka Azalması: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) öncülüğünde yürütülen bu girişim sayesinde, vahşi poliovirüs vakaları 1988'den bu yana %99'dan fazla azaldı.
-
Epidemik Durum: 1988'de 125'ten fazla endemik ülkede tahmini 350 bin vaka görülürken, bu sayı 2021'de yalnızca 6 vakaya düştü.
-
Virüs Tipleri: 3 vahşi poliovirüs suşundan tip 2 ve tip 3 ortadan kaldırıldı. 2022 itibarıyla yalnızca Pakistan ve Afganistan’da tip 1 poliovirüs görülmeye devam etmektedir.
Çocuk Felci: Kalıcı Felç ve Ölüm Riski Taşıyan Bulaşıcı Tehdit
Uzm. Dr. Karahan, Poliomiyelit (çocuk felci) hastalığının doğasını ve etkilerini açıkladı.
-
Etkilenen Yaş Grubu: Çoğunlukla 5 yaşın altındaki çocukları etkileyen bulaşıcı bir viral hastalıktır.
-
Bulaşma Yolu: Virüs, fekal-oral yolla bulaşır. Enfekte olan kişiler, belirti göstermeseler bile hastalığı haftalarca yayabilir.
-
Kalıcı Sonuçlar: Enfekte olan çocukların bir kısmında kalıcı felçler gelişir ve felç geçirenlerin %5-10’unda solunum kaslarının felç olmasıyla ölüm meydana gelir.
-
İlk Belirtiler: Hastalığın ilk belirtileri ateş, yorgunluk, baş ağrısı, kusma, boyun tutulması ve uzuv ağrısıdır.
Aşılarla Gelen Kurtuluş: Salk, Sabin ve Erken Aşılamanın Önemi
Karahan, çocuk felcinin kesin bir tedavisi olmadığını, ancak aşıyla tamamen önlenebilir bir hastalık olduğunu vurguladı.
-
Aşıların Gelişimi:
-
Jonas Salk: 1952’de İnaktive Poliovirüs Aşısını (IPV) geliştirdi. Bu aşı iki doz sonrası bireylerin %90’ından fazlasında bağışıklık sağlıyor.
-
Albert Sabin: Geliştirdiği Oral Polio Aşısı (OPV) ise 1962 yılında ruhsatlandırıldı ve dünya çapında yaygın kullanıma girdi.
-
-
Koruma Mekanizması: OPV, vahşi poliovirüsün yayılımını durdurarak hem bireysel hem toplumsal (sürü) koruma sağlar.
-
Türkiye'deki Başarı: Türkiye’de çocuk felci aşısı ilk kez 1963’te Muş’ta uygulandı. 1989’da başlatılan Polio Eradikasyon Programı sayesinde Türkiye, 2002 yılında DSÖ Avrupa Bölgesi tarafından ‘Poliodan Arındırılmış Bölge’ olarak belgelendirildi.
İnsanlık İçin Ortak Sorumluluk: Aşılama Programları Aksatılmamalı
Uzm. Dr. Karahan, aşılama kampanyaları sırasında verilen A vitamini desteği sayesinde tahminen 1,5 milyon çocuğun yaşamının kurtulduğunu belirterek açıklamasını sonlandırdı.
-
Sürdürülebilirlik: Çocuk felcini ortadan kaldırmak insanlık için ortak bir sorumluluktur. Başarının sürdürülebilmesi için aşılama programlarının eksiksiz uygulanması ve tüm çocukların korunması hayati önem taşımaktadır.