Sarıbal, mevcut tarım politikalarını eleştirerek, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) alım fiyatı açıklamaması nedeniyle çiftçinin ürününü maliyetinin altında satmak zorunda kaldığını belirtti. Özellikle Şanlıurfa ve Diyarbakır gibi üretimde öne çıkan illerdeki üreticilerin büyük sıkıntı yaşadığını vurguladı.
İthalat Çiftçiyi Değil, İthalatçıyı ve Kanada'yı Zengin Ediyor
Orhan Sarıbal, Türkiye'nin mercimek üretim ve tüketim verilerine dikkat çekti. 2024 yılında üretilen 424 bin ton mercimeğe karşılık, 454 bin ton iç tüketimin bulunduğunu ve aradaki açığın ithalatla kapatıldığını söyledi. Sarıbal, bu ithalatın yerli çiftçiye değil, Kanada çiftçisine kazandırdığını belirtti. AKP iktidarı döneminde toplam 7,4 milyon ton mercimek ithal edildiğini ve bunun ülkeye maliyetinin 5,1 milyar dolar olduğunu vurguladı. Sadece 2025 yılının ilk beş ayında yapılan ithalatın ise 256 bin tona ulaştığını ifade etti.
Maliyet 40 TL, Fiyat 35 TL: Çiftçi Zarar Ediyor
TMO'nun 2022'den bu yana mercimek için alım fiyatı açıklamadığını hatırlatan Sarıbal, bu durumun üreticiyi serbest piyasanın insafına bıraktığını söyledi. Üreticilerin hesaplamalarına göre, sulu tarım bölgelerinde kilogram başına maliyetin 30-40 TL arasında değiştiğini ancak piyasa fiyatlarının 35-40 TL bandında seyrettiğini belirterek, çiftçinin neredeyse hiç kâr elde edemediğini, hatta zarar ettiğini ifade etti.
Üretim Düşüşte: 150 Bin Tona Gerileme Riski
Sarıbal, resmi verilerin aksine sahadan gelen bilgilerin çok daha vahim olduğunu belirtti. TÜİK'in yüzde 16 düşüşle 340 bin ton rekolte tahminine karşın, yaşanan don olayları ve kuraklık nedeniyle üretimin 150 bin tona kadar gerileyebileceği uyarısında bulundu.
CHP'den Mercimek Üreticileri İçin Çözüm Önerileri
Sarıbal, sorunların çözümü için bir dizi öneri sundu:
-
Nadas alanlarının üretime kazandırılması.
-
Su kaynakları kısıtlı bölgelerde mercimek tarımının teşvik edilmesi.
-
Yerel mercimek çeşitlerinin geliştirilmesi için araştırma ve çalışmaların desteklenmesi.
-
Gübre, tohum ve mazot gibi girdilerin fiyatlarının denetim altına alınması.
-
Ürün alım ve pazarlamasını düzenleyecek müdahale kuruluşlarının kurulması.
-
Bakliyat ithalatına izin verilmemesi.