Çelik, Türkiye-Afrika 1. Tarım Bakanları Toplantısı ve Tarım İş Forumu çerçevesinde gerçekleştirilen "Gıda Güvenliğinin Sağlanmasında Türkiye-Afrika Kırsal Kalkınma Ortaklığı" temalı oturumda konuştu.
Afrika'nın sahip olduğu beşeri ve doğal kaynaklar bakımından muazzam tarım potansiyeline sahip olduğunu ifade eden Çelik, bu potansiyeli açığa çıkarabilmek için öncelikle insanı merkeze alan bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğini söyledi.
Çaresizliğin kronik yoksulluğa, yoksulluğun açlığa yol açtığı kısır döngüyü kırmak için eğitimden başlamak gerektiğini vurgulayan Çelik, tarımsal faaliyetle uğraşan nüfusun bilinç seviyesini yükselterek verimin artırılmasının önemine işaret etti.
Toprak, tohum, gübre, mekanizasyon sulama ve diğer tarımsal girdilerini, eğitilmiş insan kaynağıyla üretime dönüştürmek gerektiğini anlatan Çelik, aksi takdirde dünyanın en verimli topraklarında dahi açlık ve yoksulluğun kaçınılmaz olduğunu kaydetti.
Çelik, Türkiye olarak Somali'de açtıkları tarım okuluyla gençlere tarımsal eğitim verdiklerine dikkati çekerek, "Bugüne kadar yaklaşık 500 öğrencinin mezun olduğu okul sayesinde Somali'de ilk defa sera kuruldu, kavun ve patlıcan gibi ürünler ilk kez yetiştirilmeye başlandı. Öğrenciler kendi ailelerinden başlamak üzere yaşadıkları yerleri birer tarımsal kalkınma merkezine dönüştürdüler." dedi.
Çelik, şöyle devam etti:
"Bir istişare mekanizmasının faydalı olacağını düşünerek Türkiye-Afrika Tarımsal İşbirliği Platformu oluşturmayı düşünüyoruz. Ar-Ge, su ürünleri, hayvancılık ve kırsal kalkınma gibi her biri birer ülkenin koordinatörlüğünde yürütülebilecek alt çalışma gruplarının yer alacağı bu iş birliği platformunun çalışmalarını biz de düzenli aralıklarla bir araya gelerek inceleyebilir ve liderlerimize konuya ilişkin rapor sunabiliriz."
"Tarımda gençleri temele alacak mekanizma istiyoruz"
Afrika Birliği Kırsal Ekonomi ve Tarım Komiseri Josefa Correia Sacko da hedeflerinin başında verimliliği artırmanın ve Afrika'daki vatandaşlar için gıda güvenliğini sağlamanın geldiğini belirterek, tarım sanayisi konusunda gençleri temele alacak bir mekanizmayı oturtmak istediklerini anlattı.
Zirvenin özel konuğu olan Azerbaycan Tarım Bakanı Haydar Asadov, Türkiye'nin Azerbaycan ile kardeşliğinin bütün dünyaya örnek olacak kadar sarsılmaz ve ebedi olduğunu söyledi. Asadov, Azerbaycan'ın birçok Afrika ülkesi ile de sıkı diplomatik ilişkilerini sürdürdüğünü bildirdi.
Çad Tarım, Hayvancılık ve Kalkınma Bakanı Abderahim Younous Ali ise büyükbaş hayvancılıkta büyük bir potansiyele sahip olduklarını ifade ederek, susam ve daha birçok endüstriyel bitkisel ürünün ülkelerinde yetiştiğini, bunların iki ülke arasında ticaretinin yapılabileceğini kaydetti.
Ali, Afrika ülkelerinde ilkel ziraat yöntemleri uyguladıklarını, üretim için yağmur mevsimini beklediklerini, yağmur mevsimi süresince sadece tek bir ürün yetiştirebildiklerini aktararak, sulama sistemi geliştirilmesi, endüstriyel ürünlerin depolanması ve işlenmesine yönelik yatırımları beklediklerini bildirdi.
"Tarım stratejik ama Afrika için olmazsa olmaz bir sektör"
Bakan Çelik, Türkiye-Afrika 1. Tarım Bakanları Toplantısı ve Tarım İş Forumu programının ikinci gününde ise, Afrika Birliği Kırsal Ekonomi ve Tarım Komiseri Josefa Correia Sacko ile basın toplantısı düzenledi.
Çelik, buradaki konuşmasında, zirveye Başbakan Binali Yıldırım, Gine Devlet Başkanı ve Afrika Birliği (AfB) Dönem Başkanı Alpha Conde, Somali Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullah Fermacu'nun yanı sıra 45 bakan, 21 büyükelçi, 14 bakan yardımcısı, 19 uluslararası kuruluş temsilcisi olmak üzere bin 500'e yakın kişinin katıldığını bildirdi.
Türkiye-Afrika Tarım İş Forumuna da 800 iş adamının katıldığını belirten Çelik, Türkiye'nin kıta ülkeleriyle tarımsal iş birliğini geliştirme yoluna gitmesinin sıradan bir tercih olmadığını, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçmişte 23 Afrika ülkesine yaptığı 39 ziyaretin ve temaslarının, bugünkü ülkeler arası iş birliklerine büyük katkısının bulunduğunu söyledi.
Çelik, bu çabalar neticesinde, ticaret hacminin 5 milyar dolardan 18 milyar dolara yükseldiğini vurgulayarak, tarımsal ticaretin de 480 milyon dolardan 2,5 milyar dolara çıktığını ancak bu rakamların yeterli olmadığını ifade etti.
Zirve kapsamındaki Bakanlar Konferansı ve İş Forumunun ticaret hacmini daha da artıracağını dile getiren Çelik, şöyle devam etti:
"Tarım stratejik ama Afrika için olmazsa olmaz bir sektör. Afrika kıtası dünyada tarıma elverişli arazilerin dörtte birine sahiptir. Ne yazık ki bu potansiyel yeterince karşılığını bulmuş değil. Biz Afrika'ya elimizi bir şeyler almak için değil, Afrika'yı ayağa kaldırmak için uzatıyoruz. Ülkelerin tarımsal arz ve talepleri örtüştürülürse kendi bünyelerinde bile kalkınmalarının mümkün olduğunu gördük. Her ülkenin arz fazlası ve talepleri bu konferansta çok net bir şekilde ortaya çıktı. Afrika ülkelerinde arz ve taleplerin karşılanmasıyla ticari ilişkilerin ve Afrika'nın kalkınması açısından çok önemli çözümlere vesile olacağını müşahede ettik. Birlikte çözüm üretilirse Afrika'dan açlık ve yoksulluk haberleri gelmeyecektir. Bugün dünya genelindeki 800 milyon aç insanın üçte biri Afrika ülkelerinde yaşıyor. Bu acı tablo, bu bereketli toprakların, Afrika coğrafyasının kaderi olmamalıdır."
Çelik, sefahatin alıp başını gittiği dünyada Afrika'nın payına büyük bir sefaletin düştüğünü ifade ederek, "Bu israfın içinde olan ülkelerin vurdumduymazlıklarının, bu sorunların büyümesine neden olduğunu belirtmek istiyorum." diye konuştu. 
Bakanlıkların teknik verilerini, yeni gelişmeleri, ihtiyaçları ve arz talep bilgilerini içerecek web tabanlı Türkiye-Afrika Tarımsal İşbirliği Platformunu oluşturacaklarını söyleyen Çelik, amaçlarının ilişkileri canlı tutmak, tecrübeleri paylaşmak, iş birliğini geliştirmek ve ticareti artırmak olduğunu kaydetti.
"Türk ve Rus heyetlerinin görüşmeleri başladı"
Basın mensuplarının sorularını da cevaplayan Çelik, Rusya'nın ambargo koyduğu tarımsal ürünlerin ve Türkiye'ye sattığı tahıl ürünlerinin ticaretine yönelik görüşmeler yapmak için bir Rus heyetinin Türkiye'ye geldiğini bildirdi.
Türk ve Rus heyetlerinin görüşmelere başladığını dile getiren Çelik, "Umarız malum uçak olayından önceki duruma döneriz. Türkiye'nin bu konuda görüşü çok net. Özellikle tarım alanıyla ilgili 21 ürüne kısıtlama gelmişti, bunların 8'i kaldırıldı, 13 ürünle ilgili bir yasaklama söz konusu. Bugünkü görüşmelerde uçak krizi öncesine dönülmesi ve diğer konu başlıklarının iki ülke arasındaki yeni iş birliği alanlarının o noktaya gelindikten sonra ele alınmasının doğru olacağı inancı içindeyiz." dedi.
"Kongre sonrası oluşacak parti yönetimi, genel başkanın takdirleridir"
Bakan Çelik, AK Parti kongresi sonrasında kabinede değişiklik yapılacağı yönündeki iddiaların sorulması üzerine de şunları kaydetti:
"Türkiye çok önemli bir referandum sürecinden çıktı. Anayasa değişikliği, referandumda halkımız tarafından onaylandı. Bu maddelerin bazıları, hemen referandumun akabinde yürürlüğe girecek maddeler. Bunlardan biri de cumhurbaşkanının siyasi partisi ile ilişkilendirilmesi maddesidir. Bu partimizin ve Sayın Cumhurbaşkanımızın görüşmesi neticesinde '21 Mayıs' olarak dün medyada yer aldı. 21 Mayıs'ta bir kongre süreci başlayacak. Böylece Anayasa değişikliği sonrasındaki doğal süreç işliyor. Kongre 21 Mayıs'ta gerçekleşecek ve Sayın Cumhurbaşkanımızın kurucusu olduğu parti ile ilişkisi bu şekilde gündeme gelmiş olacak. Kongre sonrası oluşacak parti yönetimi ve daha sonra hükümetle ilgili değerlendirmeler tamamen sayın genel başkanın yapacağı değerlendirmelerdir, takdirleridir. O süreci hep beraber yaşayıp göreceğiz."
"Tarım, Afrika kalkınmasının ciğeri"
Afrika Birliği Kırsal Ekonomi ve Tarım Komiseri Sacko da tarımın Afrika'nın kalkınmasında "ciğer" işlevi gördüğünü söyledi. Türkiye'nin siyasi iradesine tanıklık ettiklerini belirten Sacko, iş birliğinin başlangıcı için hazırlandıklarını söyledi.
Sacko, kırsal ekonomi ve tarım alanlarında projeler geliştirdiklerine işaret ederek, "Doğru yolda olduğumuza inanıyorum çünkü Türkiye'nin tarım alanında deneyimleri var. Türkiye tarım emtia alanında en büyük ihracatçılardan biri, bu yüzden sizden çok şeyler öğrenebiliriz." dedi.
Bu arada, Türkiye-Afrika 1. Tarım Bakanları Toplantısı ve Tarım İş Forumu kapsamında, Cibuti ile tarım, Fildişi Sahili Cumhuriyeti ile hayvancılık ve balıkçılık, Kongo ile balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği, Ruanda ile tarım ve hayvancılık, Gambiya ile tarım, balıkçılık geliştirme ve yönetimi, Gine ile tarım, hayvancılık ve balıkçılık alanlarında iş birliği anlaşması imzalandı.